|
This page is reserved for the FAQ. This is work in progress...
Where can I buy inline speed skates ?
Waterman Sport (Jaap Edenbaan; Radioweg 64; Amsterdam, tel. 694 9884)
Presto Cycle Sport (Haarlemmerstraat 76, Amsterdam, tel. 622 7078)
Where can I rent skates ?
A nice overview (place, prices) is provided at the
Skatenow page.
Still have to check whether these rental shops also offer skeelers.
These shops also sell other stuff such as protection, bearer cleaning, etc.
How do I maintain my skeelers ?
Here some words by Wijnand
From: Heitmans@rulsfb.LeidenUniv.nl (Wijnand Heitmans)
Date: 08/04/98 12:16
Subject: Verslag Materiaalavond
To: skeeler@dds.nl
Materiaalavond verzorgd door Presto Cycle Shop
DATUM: 6.4.1998
PLAATS: Café & Restaurant De Skeeve Skaets (Jaap Edenbaan)
ENTREE: f 10,- plus gratis kop koffie
Duosport organiseerde ma. j.l. een materiaalavond met medewerking van
Presto Cycle Shop.
Het publiek bestond voornamelijk uit de al wat oudere beoefenaars (uit de
schaatswereld) en uiteraard veel beginnelingen, weinig gevorderden (meeste
aanwezigen schatte ik >25 j.), opvallend veel vrouwen. Lastige vragen
werden er vrijwel niet gesteld. De nieuwste snufjes op het gebied van
'aggressive skating' en ontwikkelingen op het hobbelige terrein van het
'off-the-road skating' kwamen helemaal niet aan de orde, maar daarmee was
de avond toch niet oninteressant. De mededeling dat je je materiaal
regelmatig van een onderhoudsbeurt moest voorzien veroorzaakte bij sommige
aanwezigen een diepe schok: gerotzooi en vieze handen.
Eerst werden de verschillende typen skeelers en skates voorgesteld die je
momenteel het meest tegenkomt in stad en veld. Alleen de bekende merken
skeelers RAPS en Viking en skates Bauer, Roces, K2 werden genoemd. De
minder gangbare typen en uitvindingen, zoals de twinliner, Almgrens klap
skate of de "free-skate" van Martien Pater kwamen niet aan de orde.
Ik neem aan dat hier in de SMList niet de verschillen in en mogelijkheden
van skeelers en skates veel toelichting behoeven. Skeelers zijn
vergelijkbaar met noren, niet zo wendbaar, maar comfortabeler op de lange
afstand; skates zijn meer te vergelijken met hockeyschaatsen, je bent
wendbaarder dan op skeelers, maar vanwege het intensievere slagritme en wat
minder mogelijkheden tot diep zitten zijn ze minder effectief op lange
afstanden en tijdens (snelheids)wedstrijden. Opmerking uit de zaal: skates
zijn veiliger in de stad cq. woon-werkverkeer, vanwege (1) wendbaarheid,
(2) remvermogen bij een niet al te hoge snelheid.
Kogellagers
Kogellagers vormen een van de belangrijkste onderdelen van het rolsysteem.
De kwaliteit wordt uitgedrukt in de grootheid ABEC. ABEC is de hardheid van
het loopvlak van de kogeltjes (verwarrend was wel dat er hier over
'kogelbaan' werd gesproken, een term die bij menigeen onaangename
herinneringen opriep aan het middelbare schoolvak natuurkunde). In
oplopende reeks geeft het ABEC-getal 1 t/m 10 de hardheid weer. De
recreant-skeeleraar/skater rijdt op ABEC 1 t/m 5, hogere nummers zijn
alleen geschikt voor wedstrijdrijders (met gulle sponsors).
Belangrijk is het onderhoud van kogellagers. In het algemeen geldt de
vuistregel: hoe hoger de ABEC, hoe meer onderhoud je hebt wil je de
kwaliteit behouden (een afweging dus). ABEC >5 moet voortdurend worden
behandeld. Vocht is de grote boosdoener, probeer dus te vermijden op nat
wegdek te rijden. Als je tijdens een tocht door regen overvallen wordt
demonteer de wielen dan direct na thuiskomst. Neem de lagers eruit. Reinig
ze in een stenen of glazen (!!) bakje met wasbenzine, peut of spiritus
(mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar een waterig oplossing (spiritus)
voor het afspoelen van modder en zanderig vuil). Gebruik een tandenborstel
bij sterke roestaanslag. Laat de lagers na reiniging drogen op een krant en
behandel ze dan binnen een uur met Teflon-olie of naaimachine-olie (bijv.
Singer). Teflon bindt zich aan het oppervlak van de kogeltjes en vormt als
het ware een laag, die de wrijving vermindert met het loopvlak. Teflon
spray is ook goed, olie is beter. Belangrijk: als je veel op hoge snelheid
rijdt is Teflon kogellagervet beter dan de dunne olie (een potje gaat jaren
mee, prijs ± f 10,--). Stelregel is reinigen 10 à 15 keer na een tocht of
intensieve training voor ABEC 3-5. Je kunt er dan ongeveer 2 jaar intensief
op blijven rijden zonder al teveel verlies aan kwaliteit. Voor ABEC >5
geldt iedere keer doorsmeren na een tocht. Doe je dat niet dan loopt de
kwaliteit hard achteruit en dan had je net zo goed een goedkopere, lagere
ABEC kunnen aanschaffen.
Halfopen lagers (voor de goede orde: open lagers heb je niet) zijn
natuurlijk goed te onderhouden met bovenstaande methode en gaan zo
aanzienlijk langer mee. Dichte lagers zijn in principe alleen stofdicht. Je
kunt het binnenwerk niet onderhouden, hooguit wat stuifzand aan de
buitenkant(en) verwijderen met een droge doek. Als je 15 à 20 keer in de
regen hebt gereden lopen ze vast wegens roestaanslag. Kruipolie kan de
eerste aanslag nog wel verhelpen, maar daarna gaat de kwaliteit hard
achteruit. Voor rijders die veel tochten rijden zijn dichte lagers dus af
te raden. NB dichte lagers kun je wel half open maken door het plaatje aan
de binnenkant eraf te lichten met behulp van een stevige naald.
De kwaliteit van de zeer dure (dichte) lagers uit roestvrij staal (f. 15
tot 20,-- p.s.) hebben ook te lijden van slijtage (o.a. zand) en gaan niet
langer mee als je ze niet regelmatig kunt reinigen. Spaar geld uit en
gebruik ze niet.
Nieuw zijn dichte lagers gevuld met een gel. Volgens firma RAPS hebben ze
een wat hoge weerstand, maar ze zouden langer mee gaan en kosten weinig
onderhoud. Presto heeft er geen ervaring mee en verkoopt ze (nog?) niet. In
de bekende schaatswinkel van Jan van der Hoorn in Ter Aar zijn ze te koop.
Opmerking uit het publiek: onderhoudsvrije trapassen bij het wielrennen
zijn toch ook wel versleten na een jaar of twee.
Tip 1:
Als je nieuwe skeelers of skates koopt met wielen erin (een set) let dan
altijd op het type kogellager.
Tip 2:
De boutjes in de wielasjes kun je bij het los en vast draaien beschadigen.
Op een gegeven moment zal blijken dat je ze niet meer los krijgt met een
imbussleutel. In dat geval moeten ze worden uitgeboord, waarbij vaak het
wielasje wordt beschadigd en eveneens vervangen moet worden. Om dat te
voorkomen moet je de boutjes niet zo vast draaien, 'aandraaien' is
voldoende. Echter als ze niet zo vast zitten kunnen ze tijdens het rijden
los trillen en verloren raken. Ik heb wel eens een boutje verloren tijdens
een tocht en daar merk je niets van. In het ergste geval kun je ook je as
kwijt raken en als het het voorste wiel betreft kun je lelijk ten val
komen. Draai de boutjes dus losjes aan en plak ze af met een stukje tape
(bijv. isolatietape). Dit is veilig, geeft geen problemen met het onderhoud
en alles gaat langer mee.
Tip 3:
Soms zit er zand tussen je lagers en wielassen. Spoel de assen dan ook uit,
maar let er wel op dat er geen water in de holle assen achter blijft. Door
een kalklaag of oxidatieproces in de schroefdraad kan het boutje muurvast
komen te zitten en dan zit je toch weer met de gebakken peren (zie tip 2).
Wielen/frames:
De standaard wielmaat voor skeelers was 76mm, maar de mode dicteert grotere
wielen van 80mm. Een geliefde tussenmaat schijnt 77.5 mm te worden (heb ik
zelf ook). Op grote wielen zou je makkelijker een hoge snelheid kunnen
behalen, maar de meningen lopen hierover nog uiteen. Feit is dat grotere
wielen zwaarder zijn. Bij 10 stuks heb je aanzienlijk meer gewicht mee te
torsen. Ter compensatie worden de frames nu lichter en ook lager, want met
die grote wielen kom je steeds hoger te staan. Op de meeste skeelers sta je
trouwens al gemiddeld 2 cm hoger dan op schaatsen. Dat is niet
bevoorderlijk voor de enkels, vooral als je moe wordt kan dat problemen
geven (instabiliteit) en met blaren is het helemaal een ramp (ervaring van
een voormalig compeedjunk).
Voor skates zijn nog altijd kleinere maten wielen te koop: 72mm.
Bijna alle skeeler en skate wielen van kunststof worden vervaardigd door de
fabrikant HYPER (zie het embleem op het wieltje). Iedere firma kan zijn
eigen maten, kleur en hardheid bestellen voorzien van het firma-lable.
Onderlinge verschillen van wielkwaliteit zijn miniem. Heel aparte, rubberen
wielen zijn er ontwikkeld voor de halfpipe acrobaten (extra zacht).
De gangbare hardheid van de wielen is 78 tot 82A. Hoge hardheidsgraad (82)
gaat langer mee, maar rijdt minder trillingsvrij en dat is nogal
onaangenaam op slecht wegdek (zie Asphalt Rating System). Wedstrijdrijders
die voornamelijk op snelle wielerparcours rijden preferen een hoge
hardheid, voor recreanten voldoet 78A (advies Presto).
In navolging van de klapschaats raadt Presto de skeelerklapframes (bijv.
RAPS f. 600,--; extra licht; 4 wielen) voor recreanten af. Klapframes zijn
er vooral voor een selecte groep wedstrijdrijders op die mooie parcours.
Opmerking: op slecht of onregelmatig wegdek of op een route die je niet
goed kent kun je op de klip klaps lelijk onderuit gaan.
In de toekomst lijken de steeds lichter en goedkoper wordende 'vaste'
frames de voornaamste ontwikkelingen te zijn voor tourrijders. De nieuwste
ontwikkelingen zijn erop gericht zoveel mogelijk trillingsvrij te rijden.
In de VS wordt een frame ontworpen met onafhankelijke wielophanging, een
soort vering per wiel dus. Het prototype is er al en de eerste serie komt
komende zomer op de markt.
Schoenen
De skeeleraars die uit de schaatswereld afkomstig zijn rijden meestal op
klassieke leren schoenen, bekend van de diverse noren. RAPS kwam in '96 al
met een schoen die meer voor het skeeleren ontworpen werd (Mondo), maar dit
is in principe een gewone lage (noor)schoen. De hoge(re) schoenen bieden
meer steun voor de enkels en winnen langzaam terrein in de uiterst
traditionele schaatswereld. Ook de zeer technische schaatser en bekende
Nederlander Jan Bos rijdt inmiddels op een 'hogere' schoen. Gold de
kunststof combinoorschoen van Viking en iets dergelijks van Zandstra 3 jaar
geleden nog als lullig en kneuzerig, nu begint hij langzaam terrein te
winnen. RAPS kwam verleden jaar eveneens met hogere modellen. Ook hier
hebben we steeds te maken met de afweging van meer steun voor de enkels
enerzijds en de beperking bij het 'diepzitten' anderzijds.
Verwacht mag worden dat in de komende jaren het algehele comfort van de
schoenen zal worden verbeterd. Kunststofschoenen in combinatie met
keramiekframes zijn bijvoorbeeld ideaal om het gewicht naar beneden te
krijgen, maar dat is vooralsnog toekomstmuziek. Bij het skeeleren komt het
er voorlopig op neer dat er naast meer enkelsteun ook meer trillingsdemping
dient te worden bereikt. Aan de pasvorm kan volgens mij ook nog veel worden
verbeterd.
De schoenen van de skate-merken waren natuurlijk altijd al hoog en gaven
veel meer steun dan de traditionele schaatsschoen, maar tegelijk waren ze
lomp voor tour- en wedstrijdrijders. De hoge hockeyschoen geeft weliswaar
veel steun aan de enkels, maar beperkt tegelijkertijd de bewegingsvrijheid
en belemmert je bij het mooi technisch rijden. Maar ook in deze wereld
wordt geëxperimenteerd met betere pasvormen, lichtere materialen (vergelijk
K2) en meer diversiteit aangepast aan de verschillende disciplines. De
inmiddels grote, wereldwijde skatemarkt zal deze ontwikkelingen bovendien
sterk stimuleren.
Voor de mensen die veel skeeleren is het aan te raden losse frame/schoen
systemen aan te schaffen, zodat je kunt experimenteren met onderdelen en
ook in de winter op je skeelerschoenen kunt schaatsen (ik ben daar
persoonlijk geen voorstander van). Vaste combinaties bieden die
mogelijkheid niet, tenzij je technisch bereid bent ingrijpende maatregelen
te nemen, maar ze zijn wel goedkoper.
Happy Skating, Wijnand
|